Scoil: Leitir Uí Cheallaigh, Sráid na Cathrach.

Oide Scoile: Seosamh Devitt.

Faisnéiseoir: Máirtín Ó Leafarte, Boolynamiscaun, Eidhneach.

Fonn agus Amhránaí: Therese Mc Inerney, Rinnín, Sráid na Cathrach, Bealtaine 2022.
Chuir Therese agus Diarmuid an Seanduine Dóite leis mar fhonn.

https://www.duchas.ie/ga/cbes/5162138/5157678/5203019

I
A Dhaoine is a Chomharsain, a dhaoine onóra,
é istigí go fóill liom go n-inseoidh mé scéal daoibh
ar chúpla muc le Mac seana Dhómhnaill,
do dhein smidiríní beaga de chlóca le Nóra.

II
Ins an bhliain seo athá sinn a’ caitheamh, Mí an October,
d’imigh na muca seo amach ar an mbóthar
go dtí tigh na scoile agus treasna na teorann,
agus níor stadadar den rás sin nó gur chreachadar* Nóra
*(nó gur shroicheadar, b’fhéidir).

III
Do réabadar glais agus do bhriseadar dóirse,
dheineadar seacht smúit den seana bhord is den chórtha (drisiúr),
ní dheanfadh an chistin iad gan dul ins an seomra
go bhfuaradar a cuilt is gur stracadar a clóca.

IV
Nuair a tháinig an uilinn ón ngarraí sa tráthnóna,
agus a chonaic sí an stad a bhí ar a tighe agus a seomra,
do ghread sí na bosa agus do bhí sí go brónach,
do ghabh ar na muca agus do chas anonn a clóca.

V
Is mór an leatháill a bhí ar chuid des na comharsain
lá líonta an firkeen le Donncadh Mac Mathúna.
do bhí bean Terry Haran ann agus Biddy Moroney,
’ sé dúradh gur mhaith agus gurbh fhearr leo ná coróin é.

VI
Nuair a dhíolfar an firkeen seo, geobhaidh Frank Óg gnó de,
cúig déag don bhuachaill agus Seán Pheadar coróin de,
seacht déag do Chrádhfórt, an grabaire beag feosach,
ar chocaí beaga brobhacha d’fhéir a bhí dóite.

VII
Nuair a thiocfaidh an bhean gur léi an clóca,
caithfidh mé a rá léi gur dhein na muca é a stróiceadh.
Caithfidh mé ceann nua a cheannach ar ndóigh dhi,
a Dhia, cá bhfaighfhinn airgead le haghaidh gach uile rud.

VIII
Sé dúirt sí ba chuma liom, if it was my own one,
ach ba cheann iasachta a bhí ann le Kitty Hogan é
a fuair mé go fonnmhar an lá tar éis an Domhnaigh,
chun dul go dtí an chathair ag déanamh mo ghnótha.

IX
Nuair a dhéanfar an moladh seo baileoidh na comharsain,
Cuirfear fios ar bhiotáille agus leagfar anuas bord ann.
Beidh Grásta agus Hugh ann chun a bheith ag seinm ceoil dúinn
(agus beidh!)
Agus beidh Séamuisín Ó Gríofa ann, mar is duine beag cóir é.

X
Beidh Briney Beag Crádhfórt ar leis* Betty Mór ann.
Beidh Harans agus Hinchys ann agus cailíní na gcomharsan,
Gríofaigh agus Cruitínigh ann agus gach a ghabhann leo,
agus beidh rince is spórt againn go maidin Dé Domhnaigh.
*(ceathrú)

XI
Nuair a éireoidh mé ar maidin, raghfaidh mé go dtí an bhuachaill óg sin,
ar leis na muca a chuaigh thar teorainn,
mar a bhfaighidh mé breithiúnas ceart ar son an chlóca,
agus cuirfidh mé na peelers i ndiaidh Mac seana Dhómhnaill.

Trascríobh ón lámhscríbhinn:

A Dhaoine is a chomharsan, a dhaoine an Nóra.
É istighidh fóill liom go ninnseo mé sgéal díobh,
ar cupla muc le mac seana Dhomhnaill,
do dhein smidirní beaga de cloca le Nóra
Ins an bhlian seo athá sinn a chaitheamh, mí an October.
D’imthigh na muca seo amach ar an mbóthar,
Go dtí tighe na scoile agus
Treasna na teorainn, agus
Níor stadar de’n rás sin nó gur ceacadar Nóra.

III
Do reabhadar ghluis agus do bhriseadar dóirse.
Dheineadar seacht smuit
Den seana bhord us de’n corta
Ní dheanfadh an custin iad
Gan dul ins an seomra gur
Gur fhuaradar a cuilt us gur
Stracadar a cloca.

IV
Núair a thánaigh an uilinn
ó n gáirí sa tráthnóna,
agus a chonnaic sí an stad a bhí
air a thighe agus a seomra.
Do ghread sí na bosa agus do
Bhí sí go brónach.
Do ghuibh ar na mucha agus do chas anon a cloca.

V
Is mór an leaththáil a bhí
Air cuid des na comharsain
Lá lionta an firkeen le
Donncadh Mac Mathúna. Do
Bhí bean Terie Haran ann agus
Biddy Moroney, sé dubhradh
Ar gur mhaith agus gur bhfearr
Leo ná coróinné

VI
Nuair a díolfear an firkeen
Seo, geobfeadh Frank óg gnó
De.
Cúig deagh de’n bhacall agus
Seán Pheadar coroinn de.
Seacht deagh de Chrádfórt, in
Grabaire beag feosach ar
Cocaibh beag brouach ar fhéir
A bhí dóighte

VII
Núair a tiocfead an bean
Gur leithe an cloca, Caithfaidh
Mé a rádh léi gur déin na
Muca é stróca.
Caithfidh mé ceann nua
Cheannach ndóigh dhi agus a
Dhia cá bfaighfhinn airgead
Le hidh gach uile rud

VIII
Sé dubhairt sí ba cuma
Liom, if it was my own
One, ach ba cheann iasachta
Le Kitty Hogan a fuair
Mé go fonnmhar an lá
Tar-éus a Dohmnaigh, cun dul
Go dtí an cathair ag déanamh mo ghnótha.

IX
Núair a deanfar an moladh
Seo baileocadh na gcomarsan
Cuirfear fios ar biotáile
Agus lagfear anuas bord
ann. Beid grásta agus Hugh
ann cun a bheith ag seinm
ceól (agus beid) beid Séamuisín
Ó Gríobhtha ann, mar as
Duine beag cóir, agus Briney
Beag Crádhfórt ar luis
Betty Mór ann. Beidh Haran’s agus Hinchy’s ann agus
Cailín na gcomarsan. Griobhtaigh
Agus Cruitínich ann
Agus gach a gabhann leo, agus
Beid rinnce is sport again
Go maidin Dé Domhnaigh.

X
Núair a éireóchaidh mise
ar maidin, ragfaidh mé
go dtí an bhuachall óg sin,
ar leis na muca thar na
tóir seo.
Mar a bhfagfaidh mé
Breitheamhnas ceart ar
son na cloca, agus cuirfaidh
mé na peelers i ndiaidh
Mac seana Dhómhnaill.